19 Márta 2011

Cadhóit is na Réaltaí


Seo leagan de mhiotas atá le cloisteáil ar fud Iarthar Mheiriceá i dteangacha dúchasacha éagsúla. Is leagan Northern Paiute ~ Numu é seo. Tá cáil ar Chadhóit mar chleasaí sna cultúir seo. Údar mí-ord an tsaoil is ea é, ach uaireanta eascraíonn rudaí maithe as an mí-ord céanna.

“Coyote Tossed The Stars Into The Night Sky” le Diane Clement

Fadó, fadó, díreach tar éis chruthú an domhain, ní raibh aon réaltaí sa spéir. Chuir Mac Tíre saothar mór air féin chun na réaltaí a chumadh. Chorn sé na réaltaí a bheadh sa spéir i mala.

Bhí tuirse ar Mac Tíre ansin. Lig sé a scíth agus an mala in aice leis. Fuair Cadhóit ansin é.

“Ná breathnaigh sa mhala!” a dúirt Mac Tíre leis.

“Céard atá ann?” a dúirt Cadhóit leis féin. “Ba chóir dom breathú isteach.”

D'oscail sé an mala agus tháinig na réaltaí amach. Scaip na réaltaí agus thuirling siad ar fud na spéire, gan ord gan oiriúint.

“Beidh tú brónach ag breathnú suas ar an réaltaí,” a dúirt Mac Tíre le Cadhóit.

Bíonn brón ar Chadhóit anois nuair smaoiníonn sé ar an rud a rinne sé. Ligeann sé glam i gcónaí ag breathnú suas dó istoíche.


“How the Stars Fell into the Sky” le Lisa Desimini

Onosoo ka teepu matabooese.
Kadoo'oo paatoosooba komeba witu.
Osoo Esa unu woikute, no'oko paatoosooba pesa matabooese.
Esa ka paatoosooba mago'o nobeana, oobe mea'a.
Esa ki mani, tabe uweoo, mago'o oo kumaba.
Etza'a oo mayuoo, oosoo Esa meo, "Ki mago'o kwitu poonepana!"
Etza'a meo sooname, "He mago'o kwi, nu sukwa mitu poone."
Yise oosoo a tsakwonose paatoosooba ku'owke.
Paatoosooba kuase tooehano koomeba wi aata'a.
Soo Esa, Etsa'a meo netamma, u toogoonakwa poonena suda soonamekwe ka paatoosooba tsakuase.
Soo Etza'a yise yagayakwe, pumesoo sooma'yuna.
Oo manena, oosoo Etza'a nonotse toogoonakwatu poonekatu wohepunne.

2 comments: