Seo sliocht as lámhscríbhinn leighis ón gcúigiú haois déag atá i dtaisce anois ag Coláiste na Tríonóide, LS 1343. Tá an chéad fhocal i Laidin (stercus = cac). Tá an chuid eile de i nglan-Ghaeilge (in ainneoin an seanlitrithe) ach amháin an chéad fhocal, “ínglan”. Ní “íonghlan = íonaigh” atá ann, ach “anghlan = neamhghlan = cac”.
ínglan na ngabur
Stercus .i. inglan nangabur atirmugad 7 pudur dodenamh dhe 7 acrothad ar goranaibh 7 arsalcur ancroicinn 7 icaid é.
Cac .i. anghlan na ngabhar a thriomú agus púdar a dhéanamh de agus a chroitheadh ar ghoiríní agus ar shalachar an chraicinn & íocann sé é.
Bhabha! Ar oibrigh sé mar leigheas, meas tú?
ReplyDeleteN'fheadar. Ach is cosúil gur féidir le cas leigheas a bheith thar a bheith éifeachtach.
ReplyDeleteSpéisiúil sofhriotal a bheith ar bun an úr úd. Laidin na lianna!
An é go raibh drogall orthu 'cac' a scríobh agus gur phioc siad Laidin ina áit nó an nós coitianta a bhí ann?
ReplyDeleteFéach gur neamhghlan a scríobh siad sa Ghaeilge.
ReplyDeleteBhal, "salachar" a deirtear leis fós, go modhúil.
ReplyDeleteAch cogar mé seo leat a mháistir na seacht dteanga, má thagann an focal "cac" ón Ghréigis "cacos" = " clé ", an raibh an focal sa Ghaeilge an tráth úd?
Fearn
Bhal, "salachar" a deirtear leis fós
ReplyDeleteNí an cac atá i gceist.
“salachar an chraicinn” = skin eruption (s.v. “salachar” in FGB)
'salach' (fuaimnithe mar slaach') a bhí againne agus mé óg ar chac. Níl fhios agam an leagan athbheochana sin, nó a bhfuair mo sheanathair thiar i gCorca Dhuibhne é
ReplyDeleteThis comment has been removed by the author.
ReplyDeleteCac mar íocshláinte? An raibh siad ag déanamh stocaireachta do na meáin chumarsáide príomhshrutha?
ReplyDeleteCac mar íocshláinte? Níl sé dochreidte anois, dar liomsa.
ReplyDeleteTá nódú caca againn na laethanta seo, mar leigheas ar saghas galair áirithe de stéigeacha.
Tá oidis eile a bhaineann úsáid as cac sa LS seo. Ba chóir dom cúpla ceann eile a thabhairt daoibh, ó am go ham!
ReplyDeleteTá difear mór idir cac ó dhaoine sláintiúla a chur i gcapsúl agus a shlogadh d’fhonn galar ó Clostridium difficile a leigheas agus an cac céanna a leathadh ar chréacht sheachtrach, cuma ar triomaíodh nó nár triomaíodh an cac.
ReplyDeleteSa chéad chás, sé atá i gceist gur cuireadh hoiméastáis baictéar an ionathair ó riocht de bharr cóir leighis le frithbheathach, rud a thug sé d’uain don rógaire C. diff dul ó smacht. Tharla a leithéid domsa tá deich mbliana ó shin agus geallaim daoibh gur chaith mé na trí lá b’uafásaí san ospidéal dár chaith mé riamh. Bhí an t-ádh liom nach raibh mé faon lag, nó is ansin a théann an scéal ó smacht agus ní annamh gurb é an bás an toradh.
Sa dara cás, bheifeá ag cur baictéar díobhálacha isteach sa sruth fola agus n’fheadar féin cad ba thoradh air sin.
A DhK,
ReplyDeleteCac a bhí i gceist: cainniúr : salachar.
Níl FGB gan locht.
A Aonghas,
Fuaimniú Muaimhneach a tá ann cinnte. Ach nach aidíocht é? Cad é an t-ainmfhocal, ní mé?
Mar leigheas, chuala mé scéal mar gheall ar leanbh a scalladh agus moladh dá mháthair an gríos a smearadh le cac : buailtreach. Duine sa bhaile a raibh cáil "an leighis" air, mar a thugtar air, a mhol. Níor tugadh míniú air mar leigheas, ach d'oibrigh sé.
Fearn
Cac a bhí i gceist: cainniúr : salachar.
ReplyDeleteSan oideas thuas, ciallaíonn an abairt “salachar an chraicinn” skin eruption. Ní hionann “salachar” agus “cac” ansin. An dtuigeann tú anois?
Le bheith soiléir: croitear an púdar ar ghoiríní AGUS ar shalachar craicinn len iad leigheas.
ReplyDeleteÁ!
ReplyDeleteIs chuig na bhfocal "Stercus" agus "neamhghlan" a bhí mé.
Tá salachar sa Ghaeilge ag cialladh cac, cainniúr, buailtreach, otrach. crobhar, cacanna, 7rl, go modhúil.
Tuigim an tagairt do salachar an chraicinn.
"Caco" (=cacaim) atá sa Laidin cé go bhfuil fréamh an fhocail seo sa Cheiltis fosta. Tá "cacc" sa tSeanGhaeilge. Síl mé go ndéarfá linn cathain a thug an Ghaeilge cead isteach don fhocal "cac"
Is túisce míthuigse ná tuigse.
Fearn
mmmmm...ar dtús, bainne gabhair mar leigheas. Anois, (nó ag an am sin), các gabhair. Chreidfinn ann, caithfidh me a rá.
ReplyDelete