an dealg neasfháinneach

Scríobh mé an tseachtain seo caite faoin síobhal bhíodh in úsáid ag na Gaill (agus ag na Rómhánaigh agus ag pobail eile) le brait a cheangal dhá mhíle bliain ó shin. Ní raibh an biorán dúnta seo coitianta in Éirinn, áfach. Bhain na hÉireannaigh feidhm as cineál eile bioráin, biorán ara dtugtar “dealg neasfháinneach” nó “penannular brooch”. 

Tá cruth an-simplí agus an-éifeachtach ar an dealg seo. An t-aon mhíbhuntáiste atá léithi ná go ngobann rinn an bhioráin amach thar imeall an fháinne, rud atá beagáinín contúirteach. Ar an láimh eile, is féidir an fáinne a dhéanamh thar a bheith ornáideach, rud a thaitin go mór leis na Gaeil. Bhí an-mheas orthu ar a gcuid dealga, agus is minic a bhí siad seo an-chostasach. Dúirt file anaithnid an méid seo faoina dhealg féin:

Nom·geib ferg
fri cach n-indmas acht mo delg:
mo delg cia théis triam' dernainn,
ferg fri suide ní dernaim.

Tagann fearg orm

le gach ionnús* ach mo dhealg:

mo dhealg, cé go rachfá trím dhearna,

fearg leis sin ní dhéanfainn.

*seoid

Déantar dealga neasfháinneacha fós, agus tá an chuid is fearr acu an-daor fós, $925 ar an gceann seo de  réir an tsuímh: