pubaill

Tá an focal “puball” sa Ghaeilge le fada, cé go dtáinic sé isteach sa teanga ón Laidin ar dtús. Déantar tagairt do phubaill sa Táin:

Fo·cerdat a puiblea i suidiu.

Chuir siad suas a bpubaill ansin.

Cach bail ro sáid a pupaill, is Pupall Medba a ainm.

Gach áit ar chuir sí suas a puball, is Puball Méabha a hainm.

Ach dá mbeadh ort pictiúir a tharraingt le haghaidh eagráin nua den Táin, cén cruth a chuirfeá ar na pubaill?

Tá rí ina shuí i bpuball sa phictiúr seo ón lámhscríbhinn Lansdowne 782, f. 10v, a scríobhadh circa 1240-1250. Tá pubaill éagsúla, a lán acu níos réadúla ná an ceann seo, le feiceáil i leabhair mheánaoiseacha. Ach níl mé eolach ar aon íomhá mar seo ó Éirinn. Is cosúil nach bhfuil a fhios ag aon duine cén cineál pubaill a bhí ag Méabh.

Is rí-dhócha, áfach, nach raibh típí aici. Is mór an trua é sin, ós é an típí an puball is áille ar domhan, i mo thuairim-sa.



Tá an físeán seo ón taisipeántas Tipi: Heritage of the Great Plains atá ar siúl faoi láthair i mBrooklyn.