Sé chinn nó leathdhosaen?
Thug mé faoi dearadh go mbainim úsáid as na cora cainte seo leanas gan aon idirdhealú - nó gan idirdhealú ar bith - a dhéanamh orthu. Tá a fhios agam go bhfuil stair chanúnach taobh thiar de chuid acu, ach is ionann iad i mo chuid Gaeilge. Your mileage may vary. Ní lia duine ná barúil.
Is work in progress / obair idir lámha é seo!
Nua:
Nua:
ar an toirt : láithreach bonn
ar aon intinn : ar aon tuairim
ar dtús : ó thús
ar na mallaibh : le déanaí
cad mar gheall ar : céard faoi
d'ainneoin : in ainneoin
d'aon turas : d'aon ghnó : d'aon oghaim
de dhíth ar : ag teastáil ó : ó
den chuid is mó : ar an mórgóir
go bhfios dom : ar feadh m'eolais
go fóill : fós
go hiondúil : de ghnáth
in easnamh : ar iarraidh
in éineacht le : in éindí le
más buan mo chuimhne : más maith mo chuimhne
ó am go ham : ó am go chéile : anois is arís
Ach:
de dheasca ≠ de bharr
Tá aithne agam ar ph éirí eile (i gcónaí : i dtolamh, mar shampla) nach gcuirfidh mé ar an liosta toisc nach mbainim úsaid as ceann acu (i dtolamh sa chás seo) i mo chuid Gaeilge féin. Séard atá sa liosta thuas ná péirí (nó níos mó) a bhfuil “ceann nó cláirseach” nó toss-up i gceist domsa.
i mo chás féin, braitheann sé ar an ócáid agus cé tá sa chuideachta. Má tá mé sa bhaile, bainim úsáid as na leaganacha canúnach agam féin - go fóill/ar bith/tuigbheáil/dteachaidh srl. ach le daoine eile nó le daoine atá ag foghlaim (agus mé i mBÁC dom)úsáidim na foirmeach deisceartacha - fós/aon/tuiscint/ndeachaigh. cípla ceann ansin ar do liosta - go dtí seo - nach bhfuil canúnach, ar ndóigh!
ReplyDeleteSea, tá a lán lán focal agam atá canúnach amach is amach (eireaball ~ ruball ~ drioball; freisin ~ fosta; madra ~ madadh) agus cloím leis an leagan FGB den chuid is mó ó nár tógadh le canúint ar bith mé.
ReplyDeleteDe réir Uí Shiadhail, ag caint faoi Ghaeilge Chois Fharraige, "'Aon' 'any' is not as foreceful as 'ar bith' 'any at all' . . .'Aon' is confiend to negative sentences or questions; 'ar bith' can be used in a positive sentence of the sort: 'Bheadh duine ar bith sásta anseo.'" Caithfidh mé a rá gur minice a deirim "ar bith" ná "aon". Sin ráite, is féidir 'ar bith' a úsáid i leaganacha ar nós "Is tusa an t-athair is fearr ar bith" i gConamara--ní fhéadfaí "aon" a úsáid ansin ar chor ar bith!
ReplyDelete@gasúir Tá "aon" & "ar bith" ar aon dul le "mórán" & "a lán" maidir le ceisteanna agus abairtí di últacha mar sin.
ReplyDeleteTá muid chuid Gaeilge féin ar fud na háite! Agus, ar fud na bhfud..:-)
ReplyDelete@ Áine - ??
ReplyDelete