deatú in Inse Ghall & san Oileán Úr

aisean Callaig na mo phòcaid,

Is mòr an ceò thig as an fhear ud.

Chan eil aon gheobh de àile

Nach bi gu bràth de fallain.

Caiseán Cáille i mo phóca,

Is mór an ceo a thiocfaidh as an ceann úd.

Níl éinne a gheobhaidh boladh de

Nach mbeidh go brách folláin de.

-- Carmina Gadelica, lch. 152

Maidir leis an gcaisean Callaig, nó an caisean uchd, seo é an sainmhíniú atá ag Dwelly:

The breast strip of a sheep killed at Christmas, or on New Year's eve, and singed and smelled by each member of the family, as a charm against fairies and spirits.

Is ar Oíche Chinn Bliana (nó Oíche na Coda Móire, ainm eile a thaitníonn liom) a tharla sé seo sa sean-am, nuair a chuaigh na gillean Callaig ó theach go teach. Mmmmm... olann dhóite. Tá mé cinnte gur chuir sé sin an ruaig ar sprid ar bith a bhí ar foscadh faoi na fraitheacha!

Déantar an deatú, nó smudging, abhus anseo le beart beag sáiste thirim de ghnáth, nó uaireanta le féar milis (Hierochole odorata) nó le céadras. Deirtear gur íontóir é an deatach, cibé is ciall leis sin. Tá sé i bhfad níos milse ná olann dhóite ar aon nós.

Pé scéal é, slán le 2009.