skip to main |
skip to sidebar
an bia is oiriúnaí do Lá Samhna
Seo iad na bianna is cuí ag an am seo bliana, de réir an rainn seo ón sean-am.
Carna, cuirm, cnóimes, cadla,
it é ada na samna;
tendal ar cnuc co n-grinde,
bláthach, brechtán úrimme.
Feoil, beoir, cnónna, ispíní,
iad is oirinúnaí Lá Samhna;
tine ar chnoc le grinne*,
bláthach, cnapán úr-ime.
* Tá an focal “grinne” againn fós san fhoclóir. Tá dhá chiall leis, mar atá “1. brosna; 2. grúpa daoine, buíon”. Bheadh ceachtar acu oiriúnach sa chomhthéacs seo.
An bhfuil oideas ag éinne a bhfuil na comhábhair uilig sin ann? Nó céard faoi friochtán d'ispíní a bhfuil cnónna iontu, arán déanta le bláthach is im, agus beoir mar dheoch?
An focal ‘cadla’, focal nár bhuail mé leis cheana, ach tá macalla ann don fhocal ‘coddle’ a bhí ag mo mháthair agus ag gach fíor-Dub roimh theach i láthair don ‘Tíogar’.
ReplyDelete“Coddle”: cineál anraith/stobhach a mbíonn ispíní, prátaí agus oinniúin, bainne agus ruipleoga, cairéid agus meacain bhána le braith iontu.
Is ionann "cadla" agus an stéig bheag. Ach is dóigh liom gur ispíní atá i gceist.
ReplyDeleteNach spéisiúil an scéal é sin! Sa lá atá inniu ann, is dóigh gurb iad na puimcíní an bia is mó a bhíonn tóir orthu faoin am seo den bhliain... :)
ReplyDeleteTagann "carna" ón Laidin, is dóigh liom. Cé leis an bhfuil an focal "cuirm" gaolta, an "cúr" a bhíonn ar bharr na beorach, b'fhéidir?
ReplyDelete;)
Indrek - Cheannaigh mé pióg puimcín inné!
ReplyDeleteOrmondo - Is focal ársa Ceilteach é "cuirm", "curmi" i nGallais (Gaulish).
ReplyDeletean ceart ag Seán ó - 'coddle' an bia is mó a oireann don oideas seo - gach rud istigh ann, ma chuirtear cnónna sna hispíní.
ReplyDeleteAn cheist sin ag Dennis, chuir sí ag machnamh mé cé mar a bhainfinn leas as chuile rud ar an liosta:
ReplyDeleteMás ar bharr cnoic dúinn istoíche, bheadh gá le tine agus breosla le cur uirthi. Agus bheadh daoine ann nach n-ólann alcól. Sin lucht na bláthaí. Agus muid bailithe timpeall na tine bheadh gas úr adhmaid ag chuile dhuine agus is sáite pollta air a bheadh giotaí feola agus ispíní chun iad a róstadh ar an tine. Ar ndóigh, bheidís ann a bheadh ciotach amscaí sa treo go ndóidís a méara. Níl cóir is fearr ná bealadh úr-ime a chur ar na créachta. Agus na cnónna? Bheidís i mbabhla a chuirfí ó lámh go lámh timpeall an chiorcail go mbeidís ídithe.
Is pictiúr álainn é sin. Ach cogar, ós rud é go bhfuil suim agat i gceiríní, an fíor gur leigheas ar an dó é an t-im? Shíl mé nach raibh ann ach comhrá cailleach.
ReplyDelete