24 Iúil 2021

Gabhar nó capall bán?

“Gabar” leis an litir ‘a’, truailliú den fhocal “caper” atá ann. “Gabor” le “o”, áfach, is ainm don each é. Agus is “breac” a truaillíodh ann .i. “goor” gach solas ansin, mar sin tugtar “goar” ar an each geal, srl. Cibé dath eile atá ar an each, má tá beagán den gheal ann, is “goor” a ainm, óir is as an dath is airgeadúla atá  ann a ainmnítear é. Chuir an file Gaelach ‘b’ leis ar scáth an bhinnis, toisc go raibh “gobar” níos binne leo ná “goor”, dá bhrí sin is “gobar” a ainm. 



19 Iúil 2021

Spiorad na Talún

Is ortha Navajo é seo a fuair an teangeolaí Washington Matthews (a rugadh in Éirinn sa bhliain 1843) timpeall 120 bliain ó shin agus a foilsíodh sa bhliain 1907 in University of California Publications in American Archaeology and Ethnology, vol. 5 No. 2.

Hayoołkááł bee hooghangi …

I dteach na camhaoire, 
Ar bhonn na camhaoire,  
Ar chonair na camhaoire, 
A Haashchʼééłtiʼí! 

Is iad do chosa mo chosa. 
Is iad do ghéaga mo ghéaga. 
Is í cholainn mo cholainn. 
Is í d’intinn m’intinn. 
Is é do ghuth mo ghuth. 
Is iad d’eití m’eití. 

Tá áille romhatsa, ta áille romhamsa. 
Tá áille i do dhiaidh, tá áille i mo dhiaidh. 
Tá áille fútsa, ta áille fúmsa. 
Tá áille os do chionn, tá áille os mo chionn. 
Tá áille umat, tá áille umam. 

Hózhǫ́ náhásdlį́į́ʼ. 
Hózhǫ́ náhásdlį́į́ʼ. 
Hózhǫ́ náhásdlį́į́ʼ. 
Hózhǫ́ náhásdlį́į́ʼ. 
In áille atá sé déanta.