18 Feabhra 2013

féilscríbhinn



Fuair mé Féilscríbhinn do Chathal Ó Háinle ó CIC an lá cheana: 4.2 phunt meáchain agus 1,071 leathanach! Tá an leabhar ar fad i nGaeilge, agus níl sé saor (go háirithe le posta go Meiriceá san áireamh). Más dóigh leat gur féidir go mbeadh suim agat ann, ach níl tú cinnte, seo é clár an ábhar:

Anders Ahlqvist ~ Miondán Sean-Ghaeilge

Pádraig Breathnach ~ Ar bord físe: Iarrachtaí le Micheál Ó Conghaile

Liam Breatnach ~ Dinnseanchas Inbhear Chíochmhaine, ‘trí comaccomail na Góedelge’, agus caibidil i stair litriú na Gaeilge

Pádraig A. Breatnach ~  Sliocht as Litir Naomh Pól chun na Rómhánach aistrithe go Gaeilge

Fionntán de Brún ~ ‘We want no Gothic Revival’: Pádraig Mac Piarais, an Gotachas agus an athbheochan

Pádraig de Paor ~ Mo mháistir dorcha: Leathchéad dán le Nuala Ní Dhomhnaill ar théama an bháis

James Doherty ~ Earráid Stella Maris

Patricia Lysaght ~ Tadhg Ó Murchú ag bailiú béaloidis i gContae an Chláir sa bhliain 1942

Eoin Mac Carthaigh ~ Tinn liom do mhaoith, a Mháire

Liam Mac Cóil ~ Scéal scéil: Staidéir beag ar chúrsaí reacaireachta

Kim McCone ~ Sean-Ghaeilge combart, Nua-Ghaeilge coimpeart

Nollaig Mac Congáil ~ Ar cuireadh Séamus Ó Grianna ina thost?

Mícheál Mac Craith ~ Tadhg Ó Cianáin agus Andrea Palladio

Uáitéar Mac Gearailt ~ Deilbhíocht Scéla Laí Brátha agus scríobhaithe LU

Uilleam MacGill'Ìosa ~ Dàn le Eòin Mac Mhuirich ann an Leabhar an Deaghain

Damian McManus ~ Naomhú Néill Fhrosaigh uí Néill

Liam Mac Mathúna ~ Iasachtaí foclóra agus il-leaganacha logainmneacha i ndialanna Uí Chianáin agus Uí Mhealláin: Spléachadh tosaigh

Seosamh Mac Muirí ~ Dún Eogain Bél forsind loch

Ciarán Mac Murchaidh ~ Seanmóirí an Easpaig Séamas Ó Gallchóir: Eagráin, aistriúcháin agus aidhmeanna

Liam Mac Peaircín ~ Marbhna an Athar Nioclás Mac Síthigh

Dòmhnall Eachann Meek ~ A' cruthachadh eachdraidh: Uilleam MacDhunlèibhe agus ‘Blàr Shùnadail’

Úna Nic Éinrí ~ Pas nó paitinn na filíochta san ochtú haois déag?

Máirín Nic Eoin ~ Múinteoirí, timirí agus saighdiúirí na hathbheochana: An dírbheathaisnéis gluaiseachta

Brian Ó Catháin ~ Eoghan Ó Gramhnaigh agus ‘Clann Chonchobhair’: Bailitheoirí béaloidis  in Oileán Árann

Tadhg Ó Dúshláine ~ Critique Uí Chorcora ar ‘Chaoine Airt Uí Laoire’

✝Daithí Ó hÓgáin ~ An Dall Glic agus an éigse

Ruairí Ó hUiginn ~ Cond-ricc, cond-ránic srl.

Muiris Ó Laoire ~ Teagasc na Gaeilge: Cúiseanna agus curaclam ar strae?

Pádraig Ó Liatháin ~ Éamonn Mac Giolla Iasachta agus tionchar na staire ar a shamhlaíocht

Mícheál B. Ó Mainnín ~ Muintir Chianáin Ard Mhacha agus borradh na dteaghlach léannta

✝Damien Ó Muirí ~ Séamas Óg Mac Coitir agus an dlí Gallda

Caoimhín Ó Muirigh ~ Fionn i ndiaidh na ríthe: Úathad mé a Temraig a-nocht

Diarmaid Ó Muirithe ~ Cnuasach focal as Port Láirge

Nollaig Ó Muraíle ~ Uí Ainlí, taoisigh Chineál Dofa, sna ginealaigh agus sna hannála

Máirtín Ó Murchú ~ Oide i ndréachtaibh: Exirsís bheag san athbheachtú

Eoghan Ó Raghallaigh ~A gcródhacht ceart chlann bhFeórais: Dán molta ar Mhaighiú Mac Feórais

Pádraig Ó Siadhail ~ ‘Anna Ghordún’ agus an ‘Gaberlunzie Man’: Nóta faisnéise faoi Anne Gordon Rudmose-Brown agus faoi Phádraic Ó Conaire

Jürgen Uhlich ~ Serc mór do Macc Muire

Regina Uí Chollatáin ~ Athruithe teanga agus caomhnú teanga i scéal an chló i ré na hathbheochana

Seosamh Watson ~ ‘Dada’ i nGaeilge na hÉireann agus na hAlban

Nicholas Williams ~ Gaeilge na hIarmhí

10 Feabhra 2013

an teanga


Seo rann sa teanga Peirsis:


Chum an file Amir Khusrau (1253-1325) in Delhi é tuairim is seacht céad bliain ó shin. Fuair mé é sa leabhar The Last Lingua Franca le Nicholas Ostler, in éindí leis an t-aistriúchán seo:



My lover's tongue is Turkic, and Turkic I do not know;
How glad I'd be if only that one's tongue were in my mouth.

Thaitin an débhríocht, a oibríonn i mBéarla agus i nGaeilge chomh maith céanna agus a oibríonn sé i  bPeirsis, go mór liom. Tá débhríocht eile sa rann seo, mar a bhíonn ann i gcónaí i bhfilíocht na Peirsise. Ní shonraíonn an ghramadach inscne. Ní bhíonn a fhios againn an fear nó an bean, “sé” nó “sí”, atá i gceist. Tá forainm amháin i bPeirsis, “û”, a chiallaíonn “he, she, it”. San fhocal “zabânash”, a haistríodh thuas mar “that one's tongue”, is ionann “zabân” agus “tongue”, agus ciallaíonn an foirceann“-ash” idir “his” agus “her”.

Chuir mé romham leagan Gaeilge den rann seo chumadh, agus chinn mé gan bhacadh le débhríocht na hinscne. Is féidir gurbh é fear eile a bhí i gceist ag Khusrau, rud nach raibh neamhchoitianta ar chor ar bith, ach sa leagan doggerel seo thug mé bean Éireannach mar leannán dó. Ar an láimh eile, tá an forainm “í” débhríoch sa dara líne, rud a thaitníonn liom!

Is í an Ghaeilge teanga mo ghrá.
Gan í bheith agam atá mo chrá.
Dá mbeadh a teanga i mo bhéal,
Nach ormsa a bheadh an t-ádh!

Nod libh: atá mo chrá = atá do mo chrá.